Kunst in het landschap

Al een tijdje voel ik me ongemakkelijk over de rol van de kunst in onze leefomgeving. Het feit dat kunstwerken te pas en te onpas in de openbare ruimte worden neergezet baart me zorgen. Waarom eigenlijk? Ik ben zelf immers beeldend kunstenaar, dus zou ik dit toch moeten toejuichen; hoe meer kunst hoe beter!?
Tijdens de Lange Juni maand is er van alles gaande op het gebied van kunst en cultuur op Texel.
Veel mensen zijn hierbij betrokken en stoppen er heel veel energie in om het te laten slagen. Er wordt gestreefd naar diversiteit, zodat er voor iedereen wat te beleven valt.
Tegelijkertijd is er de discussie over een enorm grote hand die op een prominente plaats zou moeten komen op het eiland. Voor- en tegenstanders spuien hun mening op de sociale media.
Als beeldend kunstenaar ben ik natuurlijk voor een wereld waarin kunst een belangrijke rol speelt. Immers zonder welke vorm van kunst ook zou de wereld maar saai en grauw zijn. In onze vrije wereld krijgen gelukkig heel veel kunstenaars de mogelijkheid zich te uiten en kun je als toeschouwer of luisteraar je hersenen aan de praat houden door je te laten verbazen, verleiden en choqueren om uiteindelijk ook meer te weten te komen over jezelf. Kunst legt accenten op plekken die er toe doen. Kunst vertelt het verhaal over schoonheid. Kunst laat je kijken. Kunst kan troost bieden.
Naar kunst kijken en bijvoorbeeld een kunstroute afleggen is alleen leuk als je vrij bent van primaire zorgen; zit je in een scheiding, ben je ernstig ziek of heb je andere grote problemen, dan kan het kijken naar kunst een fijne afleiding zijn, maar het kan ook agressie opwekken.
Het lijkt erop dat kunst steeds meer een nieuwe religie wordt. Ik ben van mening dat je daar dus niet voorzichtig genoeg mee kunt zijn. Immers, er is uit naam van religie al genoeg ellende geboren. Bescheidenheid is hier dan ook zeker op zijn plaats. Kunst is, net als religie, heel persoonlijk. Dring je kunst op, dan kan dit een totaal averechts effect hebben. Mensen gaan zich verzetten en willen met 'die linkse elite' niets meer te maken hebben.
Net als kunst ervaart iedereen de natuur, in dit geval die van Texel, op zijn eigen manier.
Dat er nu tijdelijk kunstwerken op het eiland te zien zijn die misschien niet helemaal naar je smaak zijn is goed voor de discussie; het laat je nadenken over de balans tussen landschap en kunst. Sterker nog, de kunst die er nu staat heeft direct te maken met de natuur, dus als je ervoor open staat kun je er wat van opsteken en je laten verwonderen. Wat is daar mis mee, zou je denken?
Als het gaat om tijdelijk werk, al of niet jouw smaak, kan het geen kwaad denk ik; immers je hersenen af en toe pijnigen over iets waarin mensen geloven, ook al is dat niet jouw geloof, lijkt me een bittere noodzaak voor een gezonde geest.
Moeilijker wordt het als het om een permanent kunstwerk gaat van een onbescheiden omvang dat als een visitekaartje voor heel Texel geldt. Hiermee dringen de kunstfetisjisten zich op aan mensen met een ander 'geloof' en dat moeten we niet willen. Het landschap heeft een natuurlijke schoonheid en als een plek een natuurlijke schoonheid heeft, moet je er dan wel permanent een kunstwerk inzetten?
Er zijn mensen die mijn werk prachtig vinden, maar er zijn er ook genoeg die er niet gecharmeerd van zijn. Ik zou niet willen dat mijn werk zou worden opgedrongen aan de natuur en ook niet aan de mensen die het niets vinden. Er moet draagvlak zijn.
Kunst is prima, maar niet altijd en overal.
Ik zou me prettiger voelen als we met meer respect voor de natuur en voor andersdenkenden ons bezig zouden houden met kunst. Kunst moet, maar graag in alle bescheidenheid.

Kamer zonder ontbijt

Tijdens het ontbijt word ik opgeschrikt door twee keer snel achter elkaar een bons tegen het raam van de tuindeur. Nadere inspectie wijst uit dat er een rank vogeltje met een lichte keelvlek  tegen de ruit is gevlogen en nu verschrikt op de bloempot zit met gespreide vleugels. Een jonge gierzwaluw! Meteen voel ik een Wolkersmomentje opkomen. Ik wil hem redden, in een doosje doen en dan dikke insecten voeren, dikke vrienden met hem worden en dan uitzwaaien als hij er klaar voor is. Maar onlangs, toen ik een jonge Kauw tegenkwam, die ineens voor mijn voeten zat, besloot ik dat Wolkersgevoel te negeren uit angst voor mijn onhandigheid met het tere beestje.
Met een knagend geweten vervolgde ik toen mijn weg en passeerde daarbij ook nog een aantal katten op avontuur. Thuisgekomen kwam er stom toevallig op Facebook een bericht van Ecomare voorbij dat je jonge gestrande vogels met rust moet laten omdat de ouders een oogje in het zeil houden en dat, als jij het arme beestje meeneemt, je een gezin in het onheil stort. Een hele opluchting. Ik had juist gehandeld.
Ik laat nu de kleine gierzwaluw dus maar even met rust. Na een paar minuten zie ik vanuit mijn ooghoek iets donkers opvliegen en naar links afbuigen. Ik ga naar buiten om te kijken waar hij is gebleven en zie op de grond bij de stenen pot nóg een jonge gierzwaluw. Vanuit de serre zie je hem ook door het lage raam. Hij kijkt met heldere oogjes nieuwsgierig naar binnen.
Ik zorg ervoor dat de hond niet naar het kleine vogeltje kan en het de stuipen op het lijf jaagt. Wat later blijkt ineens dat ook deze neergestorte ziel toch zijn weg heeft gevonden, want ook achter de andere potten zit hij niet meer.
In de lucht hoor ik de rest van de dag het scherpe hoge ge'gier' van de zwaluwen en zie ze door de lucht rond de kerk scheren. Ieder jaar weer vanuit Mali en Congo komen ze om een kamer te 'huren' onder de pannen van Burgwal 20. Op de grote zolder hoor ik dan gekras van pootjes, die druk in de weer zijn. Wat later het tsjilpen met hoge snerpende toon.
Vandaag zijn de jongen dus uitgevlogen. Nu het met de insecten niet goed gaat maak ik me zorgen of onze gasten nog wel voldoende voedsel kunnen vinden. Wij serveren geen ontbijt. Het is ook nogal arbeidsintensief om al die insectjes te vangen en aan een draadje of prikkertje aan te bieden. Bovendien stellen ze nogal prijs op hun privacy.
Onze gastvrijheid bestaat dan ook louter uit het faciliteren van de kamer, het zaaien van bloemenzaad en het plaatsen van een insectenhotel om de insectenpopulatie weer een boost te geven.
In Juli -Augustus checken onze vrienden alweer uit. Naar ik hoop met een tevreden gevoel en een volle maag.